Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme

(EMDR)

(Eye movement desensitization and reprocessing)

 

EMDR Nedir?

Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR- Eye movement desensitization and reprocessing) terapisi bireylerin yaşamış oldukları travmaların (olumsuz yaşantılar) etkilerinden ortadan kaldırılmasına yardımcı olmak amacıyla göz hareketleri, ses ve dokunma gibi duyusal girdileri kullanan bir nispeten yeni çok etkili bir psikoterapi tekniğidir. EMDR’ın, olumsuz yaşantıların kişiler üzerindeki etkisi ile oluşan olumsuz duygusal süreçleri ortadan kaldırmak ve olumsuz yaşantılarla ilgili anıları ve duyguları yeniden programlamak için kullanıldığını söylenebilir.

 

 

EMDR Ne Zaman Uygulanmaya Başlamıştır?

EMDR,  Francine Shapiro tarafından 1987 yılında tesadüfi olarak göz hareketleri ile sıkıntılarının azaldığının farkına varılması sonrası araştırılmaya başlanmış ve ilk versiyonunu geliştirmiştir. Shapiro EMDR’ın ilk versiyonunu küçük bir gruba uygulamış ve 1989 yılında son halini getirmiştir.

Türkiye’de EMDR terapisi ilk olarak 1999 Gölcük depremi sonrası depremzedelere uygulanmaya başlamış  ve sonrasında yaygınlaşmıştır.

 

EMDR terapisi hangi durumlarda/hastalıklarda kullanılabilir?

EMDR terapisi travma ilişkili bozukların tedavisi için geliştirilmiştir. Kaza, deprem, sel, cinsel taciz, tecavüz, aldatılma, istismar gibi olağandışı olaylar travma olarak tanımlanabilir. Bu olaylarda önemli olan kişinin bun durumdan olumsuz etkilenmiş olması ve olayla ilgili olumsuz duygu ve düşüncelere sahip olmasıdır. Zamanla EMDR uygulamalarının yaygınlaşması sonrası EMDR çok sayıda ruhsal durumun tedavisinde etkili olarak kullanılmaya başlanmıştır. EMDR terapisi ile ilgili yayınlarımı ve sunumlarımı  inceleyebilirsiniz.

EMDR’ın etkin olarak kullanıldığı bazı durumlar şu şekilde sıralanabilir.

Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)

Kaygı/Anksiyete Bozuklukları

Depresyon

Kronik ağrı/ Fibromiyalji

Bağımlılıklar

Premenstrüel Sendromlar

Yeme bozuklukları

Panik ataklar

Fobiler

Sınav Kaygısı

Migren

Psikojenik Kusma

Mizofonia

Aile/çift terapisi

Grup uygulamaları (özellikle afetler sonrası)

 

 

 

EMDR etkili midir?

EMDR çok hızlı ve etkili bir terapi tekniğidir. Çoğu zaman ilk seansta etkisini göstermeye başlar ve danışanın daha iyi hissetmesini sağlar.  Yapılan çalışmalar EMDR uygulanan travma mağdurlarının tek travması olanların % 84 -% 100’ının, sadece üç seans sonunda TSSB tanı kriterlerini taşımadığını göstermiştir. Birden fazla travma yaşamış mağdurların % 77’sinin ise TSSB tanı kriterlerini taşımadığını ortaya koydu. Bu oranlar diğer travma terapisi yöntemleri ile karşılaştırıldığında etkinliğini çok net göstermektedir.

EMDR terapisinin etkinliğini değerlendirmenin bir diğer yöntemi ise EMDR terapisini öneren tedavi kılavuzlarında yer almasıdır. Çünkü bir tedavi yönteminin kılavuzlarda yer alabilmesi kapsamlı ve detaylı incelemeler sonrası olmaktadır. EMDR terapisini öneren kılavuzlar kısaca  şu şekilde sıralanabilir;

• Dünya Sağlık Örgütü
• Amerikan Psikiyatri Birliği
• NİCE
• Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı
• Uluslararası Travmatik Stres Çalışmaları Birliği
• Amerika Savaş Gazileri Bakanlığı
• Türkiye Psikiyatri Derneği

EMDR terapisi ne kadar sürer?

EMDR terapisi seansları ortalama olarak 60-90 dakika kadar sürmektedir. İlk seans biraz daha uzun sürebilmektedir. EMDR terapisi diğer terapilere göre daha kısa sürmektedir. 3-4 seansta etkinliği görülmekte, hatta tek seans uygulamalarının yeterli olduğu durumlar dahi olabilmektedir. Fakat seans sayısı hastanın ek hastalıkları, kişilik özellikleri gibi kişisel ve travmanın özelliklerine bağlı olarak değişebilmektedir.

 

EMDR terapisinin diğer terapilerden farkları nelerdir?

Uygulama olarak EMDR terapisinin bilinen klasik terapilere göre çeşitli farklılıkları bulunmaktadır. Bu farklıları kısaca maddeler halinde şu şekilde sıralayabiliriz;

• İlk olarak EMDR terapisinin en önemli farkı diğer terapilerde bulunmayan EMDR terapisi sırasında uygulanan olarak uygulanan çift yönlü uyarımdır (bilateral sitimulasyondur -BLS). Bu uyarım üç farklı şekilde olabilir; göz hareketleri ile, ses ile veya taktil olarak.
• EMDR terapisi, rahatsız edici olay hakkında ayrıntılı olarak konuşmayı veya seanslar arasında ev ödevlerini gerektirmez.
• EMDR terapisi, rahatsız edici sorundan kaynaklanan duygu, düşünce veya davranışları değiştirmeye odaklanmak yerine, beynin doğal iyileşme sürecini sürdürmesini sağlar.
• EMDR terapisi, beyindeki işlenmemiş travmatik anıları çözmek için tasarlanmıştır.
• Birçok danışan için EMDR terapisi diğer psikoterapilere göre daha az seansta tamamlanabilir. Dolayısıyla zaman ve ekonomik olarak tasarufludur.

 

EMDR seans ücretleri ne kadardır?

EMDR terapisinin seans ücretleri diğer psikoterapi türlerinden çok farklı değildir. Bu seans ücretlendirmesi EMDR terapisinin uygulandığı yere ve terapiste göre değişmektedir.

 

EMDR kimler tarafından uygulanır?

EMDR terapisini eğitimini almak şartı ile psikiyatri uzmanları ve asistanları, psikologlar, psikolojik danışmanlık ve rehberlik uzmanları, hekimler, psikiyatri ve nöroloji hemşireleri, sosyal hizmet uzmanları, çocuk sağlığı ve gelişimi uzmanları, aile danışmanlığı yüksek lisansını veya 450 saatlik Milli Eğitim Bakanlığı müfredatını tamamlamış olanlar uygulayabilirler.

 

EMDR’da uygulanan teknikler nelerdir?

EMDR terapisinde uygulanan bazı özel teknikler bulunmaktadır. EMDR’ın en önemli farklarından birisi bilateral uyarımdır. (çift yönlü uyarım) Seans içerisinde danışanlara bunu uygulamanın üç farklı yöntemi vardır bunlar;

• Hızlı göz hareketleri
• İşitsel uyarım
• Taktil uyarım (dokunma)

 

EMDR ilaç kullanırken uygulanabilir mi?

EMDR uygulanması sırasında ilaç kullanmak uygulama için engel teşkil etmez. Bununla birlikte bazı ilaçların kullanımı uygulama sırasında akışı azaltabilir.

 

EMDR online olarak uygulanabilir mi?

Evet bazı teknikler ile online olarak uygulanabilmektedir. Son zamanlarda geliştirilen uygulamalar bunu kolaylaştırmıştır.

 

EMDR kimlere uygulanmaz?

EMDR uygulanmasının kesin olarak uygun görülmediği bir grup yoktur.